ورق روغنی

ورق روغنی

ورق روغنی چیست؟

به ورق روغنی به انگلیسی Cold Rolled Steel Sheet گفته می شود. تولید ورق روغنی با استفاده از فرآیندی با نام نورد سرد انجام می شود. به این دلیل است که این نوع ورق به ورق نورد سرد نیز معروف است. سال های سال است که محصولات ساخته شده با استفاده از ورق های روغنی تولید شده و در موارد مختلف و زیادی با موفقیت به کار گرفته شده اند. ورق های روغنی جدید نسبت به ورق هایی که در گذشته مورد استفاده قرار می گرفتند بهبود یافته اند. این ورق ها امکان کنترل بهتر ضخامت، شکل، پهنا، سطح ظاهری و سایر خصوصیات کیفی خاص دیگر که در کاربردهای در حال رشد آن ها مورد نیاز است را فراهم می کنند.

اگر به مشخصات فنی ورق روغنی توجه کنید، متوجه دلیل کاربردهای زیاد و متنوع آن در صنایع مختلف خواهید شد. کاربردهای مختلفی مانند ساخت یخچال، ماشین های لباسشویی و ظرفشویی و سایر لوازم خانگی، تولید خودرو، ساخت موتورهای الکتریکی و… . برای داشتن امکان استفاده از آن در محصولات مختلف، مشخصات فنی ورق روغنی از لحاظ متالورژیکی طوری طراحی می شود که دارای ویژگی های خاصی باشد، خصوصیاتی مانند قابلیت شکل پذیری بالا، کشش پذیری بالا، استقامت بالا، مقاومت در مقابل نفوذ، خصوصیات مغناطیسی، نفوذ پذیری و امکان پاکسازی خوب.

کاربرد ورق روغنی چیست؟

امروزه کاربرد ورق روغنی در زمینه های مختلف بسیار گسترش یافته است و بسیاری از صنایع و مشاغل به این ورق ها وابسته هستند. در اینجا به برخی از کاربردهای ورق های روغنی اشاره می کنیم.

 مبلمان فلزی

یکی از رایج ترین کاربردهای ورق های روغنی ساخت وسایل فلزی است که معمولاً در ادارات مورد استفاده قرار می گیرند. در هر اداره ای می توان یک کشوی فلزی مخصوص نگهداری اسناد و مدارک را پیدا کرد که معمولاً از جنس ورق روغنی است.

لوله های اگزوز

ممکن است شما پشت میز یا در اداره کار نمی کنید. شاید برای انجام کارتان از خودرو استفاده می کنید. در این حالت نیز احتمالاً لوله اگزوز خودرویتان از جنس ورق روغنی است.

 کمدها

اگر دانش آموز یا دانشجو هستید، احتمالاً در مدرسه یا دانشگاه وسایل تان را داخل یک کمد فلزی قرار می دهید. این کمدها نیز از جنس ورق روغنی ساخته شده و رنگ شده اند.

 ساخت و ساز

ورق روغنی یکی از پرکاربرد ترین ورق ها در ساخت و ساز است. به عنوان مثال در پروفیل های ساختمانی و ساخت درب و پنجره از ورق روغنی استفاده می شود.

 صنعت خودرو

ورق روغنی همچنین در ساخت بدنه خودروها و انواع قطعات خودرو به کار گرفته می شود.

 لوازم خانگی

استفاده از ورق روغنی در ساخت لوازم مورد استفاده در منزل نیز بسیار گسترده است. در لوازم برقی خانگی مانند یخچال فریزر، ماکروفر، اجاق گاز، در ساخت رادیاتور ها، ساخت کابینت ها، و انواع یراق آلات از ورق های روغنی استفاده می شود.

 ورق های روغنی برای بسیاری کاربردهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرند. مصارفی مانند تابلوسازی، تجهیزات روشنایی، ساخت اجزاء و قطعات کشاورزی، ساخت انواع قطعات صنعتی، تولید ماشین های چمن زنی، ساخت طبقه بندی ها، مخازن آب و سوخت، جعبه ها و ظروف مخصوص و بسیاری کاربردهای مختلف دیگر.

 مزایای ورق روغنی چیست؟

با توجه به خصوصیات فنی و همینطور خصوصیات ظاهری بهتر ورق روغنی نسبت به ورق سیاه، از ورق های روغنی در مصارفی که نیاز به دقت فنی بالا دارند یا در مواردی که شکل ظاهری کار دارای اهمیت باشد استفاده می شود. یکی از مطلوب ترین مزایای ورق روغنی که مورد توجه مصرف کنندگان است امکان استفاده از آن در مواردی است که نیاز به ایجاد فرم هایی ظریف و با دقت بالا وجود دارد.

با توجه به مشخصات فنی ورق روغنی می توان فهمید که ورق های روغنی از نظر خصوصیات فیزیکی به طور معمول محکم تر و مقاوم تر از ورق های سیاه استاندارد هستند. به دلیل اینکه فولاد در دماهای پایین تری شکل داده شده و سخت کاری می شود، سختی فولاد، مقاومت در برابر کشش گسیختگی و مقاومت در برابر تغییر شکل همگی افزایش می یابند. به طور کلی ورق های روغنی به شکل قابل توجهی مقاومت بالاتری نسبت به ورق های سیاه دارند. همچنین بعد از فرآیند ساخت شان ظاهر فیزیکی خود را از دست نمی دهند و به عنوان مثال دچار جمع شدگی نامطلوبی نخواهند شد.

ورق های روغنی نه صرفاً به دلیل مقاومت و دوام بالایشان، بلکه به علت دقت و ظرافت کار با آن ها کاربردهای بسیار متنوعی دارند. این ورق ها می توانند برای ساختن صدها نوع مختلف از وسایل و تجهیزات در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرند.

علاوه بر همه این ها، پروسه ساخت ورق روغنی همواره سریع تر و ارزان تر است. این ورق ها برای استفاده فوری و انجام بازسازی های سریع عالی هستند.

البته به دلیل فرآیند های اضافی مورد نیاز برای تولید یک ورق روغنی با کیفیت و با ظاهر خوب این ورق ها قیمت بالاتری دارند.

 روش تولید ورق روغنی

فرآیند نورد سرد منجر به کمتر شدن ضخامت ورق روغنی می شود. نورد سرد با اعمال کشش و فشار بر روی ورق ها آغاز می شود. حاصل این مرحله محصولی با ضخامت کمتر اما سخت تر و با امکان فرم دهی دشوارتر باشد.

از آنجا که قابلیت شکل پذیری در ساخت ورق های فلزی اهمیت دارد، فولاد به دست آمده از این مرحله آنیل کاری می شود. پروسه آنیل کردن شامل یک مرحله گرمادهی است که مشخصه های فولاد را تغییر می دهد تا انعطاف پذیری آن افزایش پیدا کند.

 فرآیند نورد سرد

برای تولید کویل های ورق سرد، ورق های اسید شویی روغن کاری شده داخل یک سری از غلتک های نورد فرستاده می شوند. زمانی که فولاد از هر بخش عبور می کند قدری نازک تر از ورق گرم اسیدشویی و روغن کاری شده اولیه خواهد شد. زمانی که ورق از آخرین غلتک خارج می شود دوباره به شکل کویل درآورده می شود. اما فولاد در این مرحله سخت است و به سادگی قابل شکل دهی نیست و اساساً برای بسیاری از کاربردها غیر قابل استفاده است.

 فرآیند آنیل کاری

برای انعطاف پذیر کردن فولاد آن را وارد فرآیند آنیل کاری می کنند. فرآیند آنیل کاری می تواند به دو روش انجام شود. آنیل کاری بچینگ(Batching) و آنیل کاری پیوسته(Continuous Annealing). در روش بچینگ چهار یا پنج کویل ورق سخت بر روی پایه های ثابت قرار می گیرند. فولاد طوری پوشانده می شود که از اکسید کننده های موجود در هوا در امان بماند؛ چون این اکسید کننده ها می توانند به سطح ورق ها آسیب بزنند.

بعد یک کوره بزرگ روی کویل ها قرار داده می شود. قسمت هایی توسط گاز یا بخار گرمادهی می شوند، و قسمت های دیگر توسط فن و با گردش هوا گرمادهی می شوند.

روش بعدی آنیل کاری روش پیوسته است. در این روش فولاد روی یک تسمه پیوسته داخل کوره فرستاده شود و بعد سرد شده و به شکل کویل در می آید.

گرمادهی فولاد موجب انعطاف پذیر تر شدن آن می شود و امکان شکل پذیری بهتر برای استفاده در کاربردهای مختلف را می دهد.

فرآیند پرداخت رول ورق سرد

برای مورد قبول واقع شدن و خرید ورق روغنی توسط مشتری، ورق های حاصل از مرحله قبل باید پرداخت کاری شوند. بعد از فرآیند آنیل کاری، ورق وارد فرآیند نورد سطحی(تمپر رولینگ) می شود. فرآیند نورد سطحی شامل نورد سرد ورق ها با کاهش دمای خیلی کم است. این پروسه موجب پرداخت سطح کار و یکنواختی محصول نهایی می شود.

برخی از کارخانجات به جای فروش ورق روغنی به صورت مستقیم، آن را وارد پروسه های دیگری کرده و تبدیل به ورق گالوانیزه، ورق الکتروگالوانیزه و GalXC می کنند.

انواع ورق­ روغنی

ورق های روغنی بسته به نسبت عناصر به کار رفته در آن ها (یعنی درصد کربن، منگنز، سیلیسیوم، فسفر، گوگرد، کروم و …) می توانند خصوصیات متفاوتی داشته باشند.

یک نکته بسیار مهم در رابطه با این ورق ها این است که ورق های روغنی تاریخ مصرف دارند، و بعد از گذشت زمان معینی ممکن است حین عملیات پرسکاری پاره شوند.

انواع ورق­ روغنی با توجه به نوع آلیاژ به کار رفته در آن ها و همینطور فرآیند حرارتی انجام شده بر روی آن ها به این شکل دسته بندی می شوند:

1. ورق روغنی St12 – به این نوع ورق های روغنی معمولی ورق های کششی گفته می شود. ورق روغنی St12 نسبت به ورق های دیگر بیشترین میزان کاربرد را دارد و بیشتر در مصارف مختلف مرتبط با ساخت و ساز به کار گرفته می شود. از مزیت های ورق ­روغنی St12 نسبت به دیگر ورق های روغنی، داشتن تاریخ انقضای بالا، تا ۱۸ ماه است.
2. ورق روغنی St13 – ورق روغنی نیمه کشش St13 در سازه های صنعتی و غیرصنعتی با پرسکاری با عمق کم مورد استفاده قرار می گیرد. تاریخ انقضای ورق روغنی St13 حداکثر ۸ ماه است.
3. ورق روغنی St14 – ورق روغنی فوق کشش St14 به دلیل داشتن ساختاری انعطاف پذیرتر نسبت به ورق های روغنی دیگر، در کاربردهای با پرسکاری عمیق به کار گرفته می شود. ورق روغنی St14 بیشترین کاربرد را در صنایع خودروسازی دارد. به عنوان مثال فیلترهای اتومبیل از جنس ورق روغنی St14 ساخته می شوند. تاریخ انقضای ورق روغنی St14 مانند ورق روغنی St13،  هشت ماه است.

هنگام خرید و فروش ورق روغنی، مخصوصاً برای کاربردهایی که نیاز به پرس دارند، توجه به تاریخ انقضای ورق روغنی مورد نظرتان مهم است. بی توجهی به این تاریخ مصرف ممکن است پاره شدن ورق حین عملیات پرس را به همراه داشته باشد.

ورق های روغنی با خصوصیت های دیگری مانند لعاب پذیری(ورق روغنی Ek2) و مقاوم در برابر سایش(ورق روغنی QStE) نیز تولید می شوند. از جمله کاربردهای ورق روغنی Ek2 استفاده در ساخت صفحه اجاق گازها است. برای ساخت قطعات زیرین اتومبیل که نیاز به مقاومت در برابر سایش دارند از ورق روغنی QStE استفاده می شود.

 ضخامت ورق روغنی

میزان دقت ضخامت ورق های روغنی در پروسه نورد سرد تعیین می شود. برای به حداقل رساندن انحراف از میزان استاندارد ضخامت ورق روغنی، باید حین فرآیند نورد نیروی وارده و کشش کنترل شوند.

ورق های روغنی استاندارد در ضخامت های مختلفی عرضه می شوند که با درجات مختلف دسته بندی می شوند. هر درجه دارای یک دامنه تولرانس برای مقادیر کوچک خطا در ضخامت است. درجه بالاتر به معنی این است که ورق نازک تر و درجه پایین تر مشخص کننده یک ورق فولادی ضخیم تر است. به عنوان مثال ضخامت ورق روغنی با درجه ۳ برابر با۰/۲۳۱۹ اینچ است، در حالی که ضخامت ورق با درجه ۲۳ برابر ۰/۰۲۶۹۰ اینچ خواهد بود. با دانستن وزن و اندازه ورقی که با آن کار می کنید، می توانید ضخامت آن را تعیین کنید.

مینیمم ضخامت یک ورق نورد گرم معمولاً ۱ میلی متر است، در حالی که ضخامت ورق روغنی سرد می تواند به ۰/۱ میلی متر برسد.

رنج ضخامت ورق های روغنی موجود در بازار معمولاً بین ۰/۳۰ میلی متر تا ۳ میلی متر است، و عرض ورق روغنی اغلب ۱۰۰ یا ۱۲۵ سانتی متر است.

نکات مهم هنگام خرید ورق روغنی

از مهم ترین فاکتورهایی که باید در خرید ورق روغنی به آن دقت داشته باشید کارخانه سازنده ورق است. خرید ورق روغنی از یک برند معتبر، تضمین کننده کیفیت آن خواهد بود. خرید از یک فروشنده ورق روغنی دارای سابقه و تجربه بالا در زمینه فروش ورق روغنی نیز می تواند خیال شما را از کیفیت محصول مورد استفاده تان راحت کند.

توجه به تاریخ مصرف ورق روغنی از دیگر نکاتی است که هنگام خرید ورق روغنی باید به آن توجه داشت. لازم است که در زمان خرید ورق روغنی مورد نظرتان به تاریخ تولید آن توجه کنید.

اگر قیمت ورق روغنی را با قیمت ورق سیاه مقایسه کنید متوجه خواهید شد که قیمت ورق روغنی بالاتر است. علت این مطلب پیچیده تر بودن فرآیند تولید ورق روغنی، ضخامت کمتر آن و کیفیت بالاتر ورق های روغنی است.

جهت اطلاع از آخرین موجودی و قیمت ورق روغنی با کارشناسان فولاد اصفهان تماس بگیرید.