ورق فولادی که طبیعتا از فولاد تشکیل شده، آلیاژی از آهن و کربن محسوب می شود که برحسب نوع گرید، شیوه ساخت، کیفیت و سایر ویژگی ها به انواع مختلف تقسیم بندی می گردد. ورق فولادی از تختال یا شمش تولید می گردد که برحسب نوع کاربرد در صنایع هدف، گریدها و انواع مختلفی دارد.
این نوع ورقه ها به دو فرم رول ورق فولادی و یا شیت (پلیت) در بازار به فروش می رسند که پایه و اساس انواع محصولات دیگر بوده و یا در پروژه های دیگر برای استحکام و حفاظت بیشتر به کار می رود. در ادامه این سری از مطالب فولاد اصفهان، به معرفی، مقایسه و کاربردهای انواع ورق های فولادی خواهیم پرداخت.
بررسی تخصصی و کامل انواع ورق فولادی
ورق های فولادی که تولید شده و در بازار عرضه می شوند، انواع مختلفی دارند. طبیعتا هر کدام از این ورقه ها با ویژگی های خاص خود، کاربردهای جداگانه ای دارند که در هر مورد به آن خواهیم پرداخت:
• ورق گالوانیزه (ورق سفید):
این نوع ، چون به روش نورد سرد تولید می گردد، به ورق گالوانیزه معروف شده است. از طرفی به دلیل اینکه از ورق سیاه طی فرایندهای خاص، روی اندود یا گالوانیزه می گردد، به این اسم می شناسند.
روی به دلیل مقاومت ذاتی در برابر خوردگی و زنگ زدگی بر روی این ورقه ها روکش می شود و باعث کاربرد این ورقه ها در مناطق با رطوبت بالا شده است. ضخامت این ورقه ها بین ۶ تا ۱۸ میلیمتر با طولی بین ۲ تا ۶ متر می باشد. از جمله موارد کاربرد این نوع ورقه ها می توان به تانکرها یا مخازن مخصوص نگهداری آب، ساخت کابینت، لوله های انتقال آب و سیال، ساخت سقف سوله و غیره اشاره کرد.
• ورق روغنی:
این نوع ورق فولادی طی فرایند نورد سرد تولید شده و سپس روغن کاری می شود (پاشش مستقیم و پاشش مداربسته) به همین دلیل به ورق روغنی مشهور شده و با همین کار، ظاهر زیبا و براقی پیدا کرده است.
سایز و ابعاد و ضخامت های مختلفی از آن تولید می شود و خم کاری و فرم دهی به آن راحت است. از این ورقه های فولادی در ساخت وسایل فلزی خانگی مثل یخچال و ماشین لباسشویی، وسایل اداری و قفسه های فلزی استفاده می شود. این ورقه ها ضد زنگ هستند.
• ورق رنگی:
این نوع ورق فولادی از ورق های گالوانیزه تولید می گردد که به خاطر ظاهر رنگی خود به این اسم شهرت پیدا کرده اند. این نوع ورق ها به رنگ سفید، قهوه ای، زرد، سبز، آبی، نارنجی و قرمز تولید می شوند هر چند محدودیت رنگ ندارد. به دلیل تولید از ورق های گالوانیزه مشابه آنها ضد زنگ هستند. ظاهر زیبای آنها باعث شده تا برای ساخت سقف سوله و وسایل لوازم خانگی کاربرد داشته باشند.
نوع رنگ بکار رفته از نوع الکترواستاتیک است که ماندگاری بسیار بالایی دارد. ابتدا با دستگاه رنگ پلیمر پودری روی سطوح ورقه پاشیده شده و در کوره رنگ پخته می شود. سپس رنگ نهایی با غلتک روی تمامی سطوح اعمال شده و دوباره برای پخت وارد کوره می گردد. ضخامت این ورقه ها بین ۰.۸ تا ۶ میلیمتر و با عرض ۱ تا ۲.۵ متر هستند.
• ورق آجدار:
ورق آجدار طی فرایند نورد گرم تولید می شود اما با ورق سیاه و کلیه ورق هایی که از فرایند نورد گرم تولید می شوند، تفاوت زیادی دارند. آجدار بودن این ورقه ها برای ایجاد اصطکاک است تا جلوی لیز خوردن را بگیرند که حتما آنها را در کف اتوبوس، آسانسور، پله ها و پل ها دیده اید.
آج های مختلفی که در طرح های گوناگون روی این ورقه فولادی کار می شود به کمک دستگاه آج زنی است که غلتک های آن شکل های مختلفی دارند.
• ورق سیاه (ورق گرم):
این نوع ورق به دلیل اینکه روش تولید آن مبتنی بر روش نورد گرم و حرارت دهی بالاست به این اسم معروف شده است. سیاه بودن سطح این ورقه ها به دلیل حرارت دیدن زیاد و دوده های زیادی است که روی آن رسوب می کند و در صنایع بیشتر با نام ورق سیاه می شناسند.
ضخامت و طول این نوع ورقه ها بسیار متنوع است. از این ورقه ها برای ساخت تانکر یا مخازن، سیلندر ماشین، ابزارآلات، لوله درزدار و در صنایع پتروشیمی، کشتی سازی و سنگین استفاده می کنند چون استحکام بسیار بالایی دارند.
• ورق اسیدشویی:
این نوع ورق ها هم بر پایه فرایند نورد گرم از ورق سیاه تولید می شوند. به دلیل اینکه در طی فرایند، لکه و آسیب سطحی زیادی به این ورقه ها وارد می شود و برای خنک کاری لکه های آب روی آنها ریخته می شود لایه از ورق اکسید آهن شکل می گیرد در نتیجه برای پاکسازی و تمیزکاری از محلول اسیدی معمولا هیدروکلریک اسید استفاده می کنند.
از این نوع ورقه ها در صنایع خودروسازی، لوله سازی و صنایع پتروشیمی، ساخت رینگ و شاسی اتومبیل استفاده می گردد.
• ورق استنلس استیل:
از انواع ورقه فولادی است که آلیاژهای مختلفی در ساخت آن استفاده می شود که یکی از آنها آلیاژ کربنی است که به نسبت افزایش درصد کربن، به همان میزان هم درجه مقاومت و سختی افزایش پیدا می کند.
دو گرید بسیار پرکاربرد آن استیل ۳۰۰ و ۴۰۰ است که به عنوان مثال ورق استیل ۳۰۴ که در گریدهای مختلف تولید شده و معروف ترین ورق فولاد زنگ زن می باشد. از جمله کاربردهای آن می توان به ساخت لوله، پروفیل و غیره اشاره نمود. ورق استیل ۳۰۴ به ورق استیل ۸/۱۸ هم معروف است که به ترتیب نشان دهنده درصد کروم و نیکل می باشد.
• ورق پانچ:
به دلیل اینکه بر روی ورق پانچ به صورت دستی یا به کمک دستگاه CNC حفراتی مربعی، ستاره ای، لوزی و دایره ای و البته با کاربرد بیشتر به شکل مشبک تشکیل می شود، به این اسم معروف شده اند. تولید این ورقه ها از ورقه های فلزی معمولی است.
این ساختارها باعث شده تا استحکام و انعطاف پذیری این ورقه ها بسیار بالا باشد. از موارد کاربرد ورقه فولادی پانچ می توان به نیمکت پارک، تجهیزات صنایع غذایی، ماشین آلات و خودروهای صنعتی و نیمه صنعتی، تولید سقف کاذب و پارتیشن های دکوراسیون داخلی و غیره اشاره کرد.
• ورق قلع اندود شده (ورق تین پلیت):
ورق قلع اندود یا تین پلیت از لحاظ ظاهری شبیه به ورق های گالوانیزه است ولی روکشی از جنس قلع دارند. این نوع ورقه ها به خاطر روکش قلع دارای خواصی مثل چکش خواری، جوش پذیری و خم کاری بسیار عالی هستند. از طرفی سطح این ورقه ها بسیار صاف و بدون برجستگی است در نتیجه امکان رنگ آمیزی دارند و فرسایش زود هنگام در اثر سایش با قطعات دیگر رخ نمی دهد.
این نوع ورقه ها هم در دسته ورق فولادی ضد زنگ قرار می گیرند و در برابر مواد خورنده هم مقاوم هستند. از جمله کاربردهای این نوع ورق فولادی می توان به صنایع تولید کنسرو، صنایع ساخت قطعات الکترونیکی و مدارها، صنایع ساخت قطعات خودرو، ساخت قابلمه و ماهیتابه و غیره اشاره کرد.
• ورق شادولاین:
این نوع ورقه فولادی، طرح خاصی از ورق رنگی است که قبلا توضیح دادیم. در واقع ورق های شادولاین، ورق های رنگی موج داری هستند که در رنگ های مختلف تولید شده و اکثرا به عنوان پوشش سقف شیروانی برای انتقال آب باران و برف استفاده می شود.
طبیعتا به دلیل اینکه از ورق های گالوانیزه تشکیل شده اند ضد زنگ هستند. ضمنا از این ورقه ها برای پارتیشن بندی محیط های داخلی بزرگ و ساخت اتاقک فلزی هم استفاده می کنند.
• ورق ضد سایش:
این ورقه ها عمدتا از کربن ساخته شده اند که به آن استحکام و سختی زیادی می دهد و با افزایش درصد کربن این میزان استحکام نیز بیشتر می شود که در درصدهای بالا، شکنندگی ایجاد می کند. این ورقه ها در زمینه هایی مثل نوار نقاله، مواد ساخت و ساز و غیره استفاده می کنند.
ورق ضد سایش انواع مختلفی دارد که از انواع آن می توان به ورق دیلیدور اشاره کرد که درجه سختی، چقرمگی و مقاومت بالا در برابر سایش دارد و در سه گرید C، V و L تولید می گردد.
• ورق استیل:
این نوع ورقه فولادی دارای خواصی مثل ضد زنگ، بازیافت پذیر بودن، سختی و استحکام بسیار بالا هستند و عناصر مختلفی در ساخت آنها بکار رفته است. این ویژگی ها باعث شده تا قابلیت چکش خواری، مقاومت در برابر خوردگی و قابلیت های مکانیکی – حرارتی در این ورقه ها ایجاد شود.
ضد زنگ بودن این ورقه ها به دلیل عنصر کروم است که در ترکیب با اکسیژن به شکل لایه ای اکسیدی روی ورق را می پوشاند که اجازه نفوذ به عمق ساختار و پوسیدگی را نمی دهد. از این ورقه ها در صنایع تانکرسازی، صنایع غذایی، صنایع لوازم خانگی، صنایع خودروسازی و هواپیماسازی و غیره استفاده می کنند.
• ورق کورتن:
ورق کورتِن یکی از انواع ورقه هایی است که به دلیل داشتن نیکل، مس و کروم، مقاومت کششی بالایی داشته و ضد زنگ خوردگی است. هوازدگی باعث می شود تا لایه سطحی این ورقه به رنگ نارنجی یا قهوه ای تبدیل شود که شبیه به حالت زنگ زدگی است در حالی که لایه ای محافظ است که باعث جلوگیری از زنگ زدگی لایه های زیرین و افزایش طول عمر و ماندگاری ورقه ها می شود.
از مزایای این نوع ورقه ها می توان به جوش پذیری و ماشین کاری عالی، مقاومت بالا در برابر سایش و زنگ زدگی و عدم نیاز به رنگ آمیزی اشاره کرد. از ورقه کورتن برای ساخت ظروف، سیستم اگزوز، گلدان، نیروگاه ها، خودروها، پل ها و تجهیزات ساختمانی استفاده می کنند.
• ورق فولادی فنری:
این نوع ورقه های فولادی در ساخت کلیه فنرها بکار می روند که در دسته فولادهای کم آلیاژ منگنزدار، پرکربن و یا کربن متوسط قرار می گیرد. استحکام و انعطاف پذیری بسیار بالا، تحمل در برابر شکستن و کج شدن، ضد زنگ بودن و مقاومت در برابر ضربه باعث شده تا در صنایع خودروسازی و سیستم تعلیق کاربرد زیادی داشته باشد. این نوع فولادهای انواع و اقسام گوناگونی دارند.
• ورق فولادی نسوز:
به ورقه هایی که نقطه ذوب بالایی دارند و همچنین در برابر سایش، خوردگی و تغییر فرم دادن مقاوم هستند، ورق فولادی نسوز می گویند که به دلیل کاربرد عناصری مثل مولیبدن، نیکل – کروم، تنگستن و غیره است. این نوع ورقه های فولادی بیش از ۱۶ گرید یا درجه مختلف دارند که پرکاربردترین آنها گرید ۳۰۹ و ۳۰۹S، ۳۱۰ و ۳۱۰S و ۳۱۴ هستند.
از این نوع ورقه فولادی در صنایعی مثل خودروسازی، نفت و پتروشیمی، ساختمان سازی، ساخت دیگ بخار، کشتی سازی، مبدل حرارتی، کوره صنعتی، هوافضا، معماری، حمل و نقل، نیروگاه ها، معادن، معماری و غیره استفاده می کنند.
نکته: ورق فولادی نازک مثل ورق های کورتن، رنگی و حتی ورق های سیاه، لزوما به معنای کمتر بودن استحکام و ماندگاری بالای آنها نیست بلکه در سنجش میزان ماندگاری، نسبت استحکام به وزن را می سنجند.
نکته: همانطور که در بین مطالب اشاره شد برخی از انواع ورق فولادی ضد زنگ عبارتند از: ورق رنگی، گالوانیزه، شادولاین، استنلس استیل، تین پلیت یا قلع اندود، روغنی.
آزمایش ورق فولادی
تست کشش یا Tensile Test از رایج ترین و مهمترین آزمایشات ورقه های فولادی است که تستی کاملا استاندارد، ارزان و ساده است. نتایج این تست مشخص می کنند که استحکام فولاد چقدر است و اطلاعاتی مثل میزان انعطاف پذیری، مفتول شدن و تورق پذیری، مقاومت در برابر کشش، مدول الاستیسیته، حد الاستیک و ارتجاعی، نقطه تسلیم، مقاومت به شکنندگی و اینگونه موارد مشخص می شوند.
این تست بر روی ورقه های فولادی به کمک ماشین های الکترومکانیکی یا الکترومغناطیسی و ماشین های هیدرولیکی انجام می شود.
انواع ورق فولادی نورد سرد و نورد گرم
ورق های فولادی نورد سرد و گرم در واقع اشاره به نوع فرایند تولید آنها دارد.
۱. ورق فولادی نورد گرم:
به ورق هایی گفته می شود که تحت دمای بالاتر از ۱۷۰۰ درجه فارنهایت نورد شده و پرس می گردند. این دمای بالا باعث افزایش شکل پذیری و تورق آن شده و ظاهر غیر براق پیدا می کنند. از جمله این ورق ها می توان به ورق های فولادی ST37، ST52، ورق فولادی اسیدشویی، ورق سیاه و آجدار اشاره کرد.
۲. ورق فولادی نورد سرد:
به ورق های فولادی گرمی گفته می شود که پردازش بیشتری روی آنها صورت گرفته و در دمای اتاق یا نزدیک به آن خنک می شوند تا کیفیت سطحی بهتری داشته باشند و براقیت بیشتری پیدا کنند.
معمولا این ورقه ها ضخامت کمتری، درجه سختی پایینتر و نابجایی در ساختار کریستالی دارند. از انواع ورق فولادی نورد سرد می توان به ورقه های ST12، ST13، ST14، ورق استیل، ورق روغنی، ورق کورتن، ورق فنر، ورق گالوانیزه و ورق قلع اندود اشاره کرد.
قیمت ورق فولادی
مجتمع فولاد اصفهان با تولید انواع ورقه های فولادی در انواع و گریدهای گوناگون، نیاز صنایع داخلی را در زمینه های مختلف تأمین ساخته است. ما توانسته ایم با داشتن هزاران مشتری ثابت در سراسر کشور و کسب رضایت بالای مشتریان به نقطه امن ذهنی صنایع و کارخانجات مختلف تبدیل شویم و همیشه بهترین قیمت ورق فولادی را در نظر بگیریم.
قیمت ورقه های فولادی براساس نوع، سایز، روش تولید، سفارشی سازی، وزن ورق فولادی، نوسانات ارزی و غیره تغییر می کند. برای اطلاع از قیمت روز این محصولات و ثبت سفارش همین حالا با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید.
منابع:
تحقیقات فردی
