کاربرد استنلس استیل در صنایع مختلف چقدر گسترده است؟
کاربرد استنلس استیل به عنوان یکی از آلیاژهای مهم فولاد، در حوزه های مختلف غیرقابل چشم پوشی است. از یک زیپ کوچک تا بزرگترین آسمان خراشها، فولاد زنگ نزن اساس زندگی مدرن انسانها شده است. این فولاد در بیش از ۱۵۰ گرید آلیاژی و در مقاطع مختلف از جمله ورق، لوله و میلگرد ساخته میشود. قیمت ورق استیل، لوله استیل و سایر مقاطع استیل در گریدها و مقاطع مختلف را در وبسایت فولاد اصفهان دنبال کنید.
استحکام بالا، مقاومت در برابر خوردگی و هزینه نگهداری پایین از مهمترین مزیتهای این آلیاژ است که موجب کاربرد گسترده استنلس استیل در صنایع مختلف شده است. همچنین طول عمر بالای این فلز و قابلیت بازیافت آن، این آلیاژ را مناسب برای طیف گستردهای از کاربردها کرده است.
استیل چیست؟
فولاد زنگ نزن (stainless steel) حاوی مقادیر بالای کروم در ترکیب شیمیایی خود است که موجب مقاومت آن به زنگ زدن می شود. بر خلاف فولاد های معمولی، فولاد زنگ نزن در مقابل رطوبت هوا لکه نشده و زنگ نمی زند. این خاصیت به علت تشکیل لایه اکسید کروم روی سطح فولاد است که در مقابل خوردگی بسیار مقاوم می باشد. زمانی که سطح فولاد استنلس خراش می بیند کروم موجود در سطح به سرعت اکسید شده و ناحیه صدمه دیده شده ترمیم می شود. همین ویژگی باعث شده کاربرد استنلس استیل در بخش های کوچک و بزرگ صنایع مختلف به صورت روزافزون افزایش یابد.
بر خلاف اسم این فولادها که به عنوان فولاد زنگ نزن شناخته می شوند، در همه محیط ها زنگ نزن نیستند. فولاد استنلس در شرایط خاص مثل محیط های غیرآلوده و آب های جاری این نوع فولاد به صورت زنگ نزن باقی می ماند اما در هوای مرطوب دریایی و در آب های ساکن این نوع فولاد به خصوص فولاد ۳۰۴ زنگ می زند. کاربرد استنلس استیل با توجه به آلیاژ مورد استفاده در ساخت آن تعیین می شود.
مواد مورد استفاده در ترکیب شیمیایی این آلیاژ با توجه به کاربرد استنلس استیل مشخص می شود. انواع مختلفی از آلیاژهای استیل در بازار وجود دارد که هرکدام خواص منحصر به فردی دارند و با توجه به کاربرد استنلس استیل در صنایع مختلف، نوع هر آلیاژ مشخص می شود. از انواع آلیاژهای استیل می توان به موارد آلیاژهای استیل ۴۱۰، ۴۲۰، ۴۳۰، ۳۰۴، ۳۱۶، ۳۲۱ و ۳۰۹ اشاره کرد.
فولادهای ضد زنگ حداقل ۱۲ درصد کرم دارند. مقاومت این ماده در برابر خوردگی به علت پوشش اکسید طبیعی کرم می باشد که ضخامت آن به اندازه یک فیلم است و به سرعت در حضور اکسیژن بر سطح فلز ایجاد می شود، بنابراین اگر سطح فلز بعدا خراش بردارد یا صدمه ببیند فیلم اکسید دوباره ایجاد می شود. اگر این نوع محصول با نیکل و مولیبدن نیز آلیاژ شود مقاومت آن در برابر خوردگی بیشتر می شود.
معماری و ساخت و ساز
کاربرد استنلس استیل برای اولین بار در دهه های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ میلادی، برای استفاده در سازه های معماری برجسته شد. استفاده از استیل در قسمت بالایی ساختمان کرایسلر را میتوان اولین کاربرد استنلس استیل در معماری دانست.
امروزه به دلیل خواص مکانیکی مناسب و ظاهر زیبای فولاد زنگ نزن، از آن در نمای بیرونی و دکوراسیون داخلی ساختمانها استفاده میشود. به همین دلیل استیل دکوراتیو در مقاطع مختلف یکی از پر فروشترین محصولات استیل است.
اتومبیل سازی و صنایع حمل و نقل
استنلس استیل برای اولین بار توسط شرکت فورد برای ساخت اجزای خودرو به کار گرفته شد. امروزه استفاده از استیل در ساخت قطعات مختلف خودرو رو به رشد است. به طور معمول برای ساخت اگزوز خودروها از این فولاد استفاده میشود. در حال حاضر با گسترش نگرانیهای محیط زیستی و تصویب قوانین جهانی در این زمینه، تولید کنندگان به استفاده از استیل برای ساخت سایر بخشهای خودرو ترغیب شدهاند. کاربرد استنلس استیل صنعتی در مقاطع و آلیاژهای متنوع در خودروسازی به صورت روزافزون افزایش می یابد. قیمت روز استیل صنعتی در مقاطع مختلف را در وبسایت ما مشاهده کنید.
صنایع پزشکی و داروسازی
کاربرد استنلس استیل برای استفاده در محیطهای پزشکی بسیار زیاد است، چرا که قابلیت استریل کردن و مقاومت به خوردگی بسیار مناسب دارد.
از استیل در ساخت وسایل جراحی و دندان پزشکی، ظروف و میز مربوط به عملهای جراحی و سایر تجهیزات پزشکی استفاده میشود. در برخی موارد برای ساخت مفاصل مصنوعی نیز از این فلز کمک گرفته میشود.
همچنین در پلنتهای داروسازی تمامی تجهیزات از جمله لولهها، مخازن نگه دارنده و … از جنس فولاد زنگ نزن هستند.
انرژی و صنایع سنگین
در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی معمولا دمای کاری بالا است و مواد شیمیایی خورنده و آلوده حضور دارند. از این رو از گریدهای بسیار متنوعی در ساخت تجهیزات این صنایع استفاده میشود. تجهیزاتی همچون مخازن ذخیره، لوله، اتصالات و شیرآلات از موارد مصرف استیل هستند.
فولاد زنگ نزن در ساخت سکوهای نفتی درون دریایی نیز ضروری هستند. استحکام بالا، مقاومت به خوردگی بالا و ورن مناسب این فلز را ایدهآل برای ساخت سکوهای نفتی کرده است.
در مبحث انرژیهای نو مثل، انرژی خورشیدی، زمین گرمایی، بادی و آبی هم کاربرد استنلس ستیل غیرقابل اغماض است.
صنایع آبی
خواص ویژه ای که موجب کاربرد استنلس استیل در صنایع آبی شده است شامل موارد زیر می باشد:
- حفظ خواص بیولوژیکی و شیمیایی و خلوص آب
- مقاومت در برابر خوردگی
- جوش پذیری مناسب
- شکل پذیری خوب
- دوام بالا
- قابلیت بازیافت
به علت حساسیت این صنعت، استفاده از موادی که خواص آب را حفظ کنند و باعث تغییر در آن نشود بسیار حائز اهمیت است. در مراحل تصفیه، ذخیره سازی و انتقال آب جنس محفظه های نگهدارنده و انتقال باید به گونه ای باشد که سبب بروز مشکل نشود.
صنایع غذایی و آشپزخانه
شاید استیل در لوازم آشپزخانه را بتوان یکی از مواردی دانست که هر کسی روزانه در دفعات متعددی با آن روبرو میشود. از کاربردهایی چون قاشق، چنگال و کارد گرفته تا سینک ظرفشویی و بدنه برخی لوازم آشپزخانه مثل اجاق گاز، یخچال و … از استیل استفاده میشود.
در کارخانجات تولید مواد غذایی مختلف هم راهی جز استفاده از استیل برای ساخت تجهیزات وجود ندارد. لوله و اتصالات و مخازن انبار و نگه داری همگی از جنس فولاد زنگ نزن تولید میشود.